از منظر کانت برای استقرار قانون اخلاقی نباید از هیچ کس دیگری به جز انسان اطاعت کرد؛ این خود انسان است که واضع و مجری قانون اخلاقی است که از خرد ناب عملی او نشأت گرفته است، حال اگر برای اخلاقی عمل کردن به چیز دیگری به جز انسان متوسل شویم ولو این چیز دیگر خدا باشد، بدین ترتیب ما تحت فرمان دیگری قرار گرفتهایم و بنابراین عمل ما اخلاقی نیست و ما دیگر به معنای اخلاقی آزاد نیستیم.
✔️برلین، آیزایا، چهار مقاله درباره آزادی، ۱۳۸۰، محمدعلی موحد، تهران، خوارزمی.
🔸(از نظر کانت) آزادی وقتی تحقق پیدا میکند که انسان از خرد و وجدان خود اطاعت کند. یعنی انسان در عین اینکه میتواند عمل اخلاقی را انجام ندهد، با این حال به ندای وجدان خود گوش میکند و عمل اخلاقی را که چیزی به جز انجام تکلیف نیست، به جا میآورد. بنابراین همه کسانی که قانون اخلاقی را در چیزی غیر از انسان می جویند، نه تنها آزادی انسان را از بین میبرند بلکه ارج اخلاقی را نیز زایل میکنند.
✔️فولادوند، عزت الله، خرد در سیاست، ۱۳۷۷،تهران، طرح نو.
امروز زادروز امانوئل #کانت است.